SYSTEMY JAKOŚCI w UE

• Istnieje szeroka gama różnorodnych systemów produkcji zapewniających konsumenta o wysokiej jakości  wytwarzanych  towarów, jak również o ich bezpieczeństwie.  Systemy te funkcjonują jako ogólno unijne  lub krajowe,  bądź też mają charakter czysto lokalny. Każdy z nich posiada własne charakterystyczne logo, które ułatwia rozpoznanie produktu wytworzonego w ramach danego  systemu.

Tak wyglądają symbole graficzne przyznawane. w Unii Europejskiej na podstawie rozporządzenia Rady nr 510/2006 produktom oznaczonym Chronioną Nazwą Pochodzenia, Chronionym Oznaczeniem Geograficznym, Gwarantowaną Tradycyjną Specjalnością.

Zgodnie z przepisami zarejestrowane nazwy, w przypadku Chronionych Nazw Pochodzenia, Chronionych Oznaczeń Geograficznych oraz Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności zarejestrowanych z zastrzeżeniem nazwy, są chronione przed:

• wszelkim bezpośrednim lub pośrednim wykorzystywaniem w celach komercyjnych zarejestrowanej nazwy dla produktów nie objętych rejestracją, o ile produkty te są porównywalne do produktów zarejestrowanych pod tą nazwą lub jeśli stosowanie nazwy narusza prestiż chronionej nazwy;
• każdym niezgodnym z prawem zawłaszczeniem, imitacją lub aluzją, jeśli nawet prawdziwe pochodzenie produktu jest zaznaczone lub chroniona nazwa została przetłumaczona, lub towarzyszy jej wyrażenie ?w stylu?, ?rodzaju?, ?przy użyciu metody?, ?tak jak produkowane w?, ?imitacja? lub ?podobne?;
• wszelkimi innymi fałszywymi lub mylącymi danymi odnoszącymi się do miejsca pochodzenia, właściwości lub podstawowych cech produktu na opakowaniu wewnętrznym lub zewnętrznym, w materiale reklamowym lub dokumentach odnoszących się do danego produktu lub na opakowaniu produktu w pojemniku, mogącym stworzyć fałszywe wrażenie co do jego pochodzenia;
• wszelkimi innymi praktykami mogącymi wprowadzić w błąd zainteresowanych co do prawdziwego pochodzenia produktu.

Chroniona nazwa pochodzenia ChNP  (Protected Designation of Origin)
oznacza nazwę regionu, konkretnego miejsca lub w wyjątkowych przypadkach kraju, używaną do opisu produktu rolnego lub artykułu spożywczego. Jakość produktu lub jego cechy charakterystyczne powinny być głównie lub wyłącznie związane z tym szczególnym otoczeniem geograficznym i właściwymi dla niego czynnikami naturalnymi oraz ludzkimi. Cały proces technologiczny czyli produkcja, przetwarzanie i przygotowywanie odbywa się na tym określonym obszarze geograficznym.

 Chronione oznaczenie geograficzne ChOG (Protected Geographical Indications)oznacza nazwę regionu, konkretnego miejsca lub w wyjątkowych przypadkach kraju, używaną do opisu produktu rolnego lub artykułu spożywczego, który pochodzi z tego regionu, miejsca lub kraju. Produkt ten posiada szczególną specyficzną jakość, reputację, cieszy się uznaniem lub też posiada inne cechy przypisywane temu pochodzeniu geograficznemu. Na określonym obszarze może odbywać się jeden z trzech procesów: produkcja, przetwarzanie lub też przygotowywanie produktu.

 Gwarantowana Tradycyjna Specjalność  GTS (Traditional Speciality Guaranted – TSG) – aby mógł zostać uznany za Gwarantowaną Tradycyjną Specjalność, musi być produkowany przy użyciu tradycyjnych surowców lub musi charakteryzować się tradycyjnym składem, sposobem produkcji lub przetwarzania. W odróżnieniu od Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionego Oznaczenia Geograficznego, produkty będące Gwarantowaną Tradycyjną Specjalnością można wytwarzać na terenie całej Polski, pod warunkiem spełniania warunków specyfikacji.

Nazwa produktu ubiegającego się o miano GTS musi być sama w sobie specyficzna lub wyrażać specyficzny charakter produktu rolnego lub środka spożywczego. ?Specyficzna nazwa? musi być tradycyjna i zgodna z przepisami krajowymi lub być przyjęta zwyczajowo. ?Specyficzny charakter? oznacza natomiast cechę lub zespół cech, które w sposób klarowny odróżniają produkt rolny lub artykuł spożywczy od podobnych mu produktów lub też produktów należących do tej samej kategorii. Takimi cechami mogą być: smak, zapach lub szczególne surowce, użyte do produkcji. O specyficznym charakterze nie może natomiast świadczyć sposób prezentacji lub pakowania produktu.

 Komisja Europejska zarejestrowała 32 polskie nazwy produktów rolnych i środków spożywczych, z czego

– chronione nazwy pochodzenia (ChNP) – 7 produktów

– chronione oznaczenia geograficzne (ChOG) – 16 produktów

– gwarantowane tradycyjne specjalności (GTS) – 9 produktów.

• Na liście nazw polskich wyrobów mięsnych zarejestrowanych przez KE
  jako ChNP, ChOG lub GTS  znajdują się obecnie:

– kiełbasa lisiecka ,

– kiełbasa myśliwska ;

– kiełbasa jałowcowa,

– kabanosy.

• Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi Listę Produktów Tradycyjnych, z podziałem na województwa i kategorie produktów, na której znajdują się 963 polskie produkty (www.minrol.gov.pl).
• Na Listę Produktów Tradycyjnych wpisane są produkty charakteryzujące się tradycyjną, ugruntowaną w czasie (przyjmuje się okres co najmniej 25 lat) metodą wytwarzania, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji, stanowiące element dziedzictwa kulturowego regionu, w którym są wytwarzane oraz będące elementem tożsamości społeczności lokalnej. Podstawą rejestracji na tej liście jest tradycja wytwarzania oraz szczególna i niepowtarzalna jakość związana z historycznie ugruntowanymi przepisami, metodami produkcji i sposobami przetwarzania czy dojrzewania żywności, które gwarantują wysoką jakość otrzymanego produktu. 

System Gwarantowanej  Jakości Żywności 

• QAFP  (Quality Assurance for Food Products) – System Gwarantowanej  Jakości Żywności
• został uznany  w 2009 r. Jego właścicielem  i administratorem jest Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego.
• System QAFP to multiproduktowy system jakości obejmujący normy dla elementów mięsa wieprzowego – szynki, schabu, karkówki oraz wędzonek, kiełbas, wędlin podrobowych oraz wyrobów blokowych,  mięsa drobiowego – piersi kurczaka, piersi indyka oraz mięsa młodej polskiej gęsi owsianej.
• System QAFP zawiera zbiór jasnych reguł dla każdego z podmiotów odpowiedzialnych za poszczególne ogniwa łańcucha produkcyjnego, przynosząc im określone korzyści. Dla hodowcy jest to m. in. szansa na uzyskanie powtarzalnej jakości w swojej hodowli, producentowi ułatwia konkurowanie na trudnym rynku zwiększając jego wiarygodność w oczach konsumenta. Dystrybutorzy korzystają na wzbogaceniu swojej oferty marką Premium przyciągającą konsumentów gotowych płacić za ponadprzeciętną jakość.
• Konsumenci nabywają mięso oznaczone znakiem jakości QAFP, bo jest ono wyśmienitym składnikiem posiłków.

 Pork Quality System

• System ten dotyczy wyłącznie produkcji żywca wieprzowego i mięsa  wieprzowego wysokiej jakości. Został opracowany przez Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej  ?POLSUS? we współpracy ze Związkiem Polskie Mięso. Uznany przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 11 grudnia 2009 r. za krajowy system jakości żywności.
• System Jakości Wieprzowiny PQS (Pork Quality System) jest kompleksowym, zintegrowanym systemem produkcji wieprzowiny wysokiej jakości. Jego celem jest produkcja chudego, nieprzetłuszczonego mięsa wieprzowego, przy zachowaniu ważnych dla konsumentów i przetwórców parametrów jakości mięsa, zwiększających jego trwałość, przydatność kulinarną i przetwórczą oraz smakowitość i atrakcyjność dla konsumentów. Przewyższa w tym zakresie wieprzowinę  powszechnie dostępną w handlu.

System PQS stawia na Ścisłą  współpracę  hodowców, producentów trzody chlewnej i przetwórców.

Współpraca ww. podmiotów sprzyja zwiększeniu ich siły ekonomicznej a dostosowanie profilu produkcji do potrzeb konsumentów jest korzystne zarówno dla hodowców, jak i przetwórców. Grupa producentów żywca i przetwórców, która już  uzyskała certyfikaty zgodności, wprowadza nowy sposób konkurowania, dzięki lepszej organizacji rynku, dostarczaniu produktów powtarzalnych, w pełni identyfikowalnych, z potwierdzoną w procesie certyfikacji wysoką jakością i źródłem pochodzenia mięsa kulinarnego

Mięso z gwarancją

System PQS gwarantuje produkcję wieprzowiny najwyższej jakości. Wyróżnia się ona obniżoną zawartością tłuszczu oraz zwiększoną ilością białka. To idealne mięso szczególnie dla osób na diecie. Przy tym wszystkim wieprzowina odznacza się niepowtarzalnym smakiem i aromatem.  Dlatego nie wymaga ona użycia zbyt wielu przypraw. Ponadto odpowiednia wodochłonności mięsa sprawia, że ma niewielkie ubytki masy podczas obróbki termicznej. Samo opiekanie czy gotowanie jest znacznie krótsze, bo wieprzowina szybko mięknie. Możemy ją przechowywać dość długo. Sprzedawana jest bowiem w opakowaniach jednostkowych m.in. MAP (Modified Atmosphere Packaging ? pakowanie w modyfikowanej atmosferze). Przedłużają one okres trwałości i świeżości mięsa.

W obydwu wspomnianych wcześniej  systemach jakość wieprzowiny oraz produkowanych z niej przetworów jest efektem spełniania wysokich standardów produkcji. Wymogi systemów obejmują każdy etap wytwarzania mięsa: od hodowli poprzez przetwórstwo, aż po dystrybucję.

System gwarantuje, że hodowla przebiega zgodnie z wymaganiami prawa w zakresie dobrostanu zwierząt. Dlatego jego działania skupiają się przede wszystkim na ograniczeniu czynników stresogennych, również podczas transportu i uboju. One wpływają nie tylko na stan zdrowia zwierząt, ale przede wszystkim na ograniczenie występowania wad mięsa.

Stopień wypełnienia określonych procedur zarówno w systemie PQS jak i QAFP jest weryfikowana przez rozbudowany program monitoringu. Działania kontrolne są przeprowadzane zarówno w ramach  systemów jak i przez niezależne organy. Weryfikacja zgodności przeprowadzana jest bowiem przez jednostki, które działają z upoważnienia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Ws

System PQS spełnia następujące wymagania:

a. Specyfika wieprzowiny wytworzonej w ramach Systemu PQS wynika ze szczegółowych obowiązków hodowcy (w zakresie stosowanych metod hodowlanych) oraz producenta żywca, które gwarantuje cechy charakterystyczne produktu końcowego;

b. System PQS obejmuje obowiązujące opisy mięsa wieprzowego, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontroli akredytowany na zgodność z normą PN-EN 45011;

c. System jest otwarty dla wszystkich producentów, co wynika z Regulaminu wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego PQS;

d. System PQS jest przejrzysty i zapewnia pełna możliwość odtworzenia historii produktów.

e. System odpowiada bieżącej lub przewidywanej koniunkturze na rynku.